Giant momentum Anleitung Seite 190

Metalen kunnen moe worden. Na langdurig gebruik met hoge belasting, zullen metalen op de lange duur haarscheurtjes
ontwikkelen die tot een definitieve breuk kunnen leiden. Het is zeer belangrijk dat u de basisinformatie over metaalmoeheid
hieronder goed leest.
Veronderstel dat u met uw fiets een stoeprand, put, steen, auto, andere fietser of een ander object raakt. Bij elke snelheid die
hoger ligt dan die van stevig doorlopen, zal uw lichaam willen doorgaan in dezelfde richting, waardoor u over het stuur 'gelanceerd'
wordt. U kunt dan niet op de fiets blijven zitten en wat er gebeurt met het frame, de vork en de andere onderdelen is minder
belangrijk dan wat met uw lichaam gebeurt.
Wat kunt u van uw metalen frame verwachten? Dit is afhankelijk van vele complexe factoren, vandaar dat we u op het hart
drukken dat botsbestendigheid geen criterium mag zijn om te kiezen voor een bepaald ontwerp. Met die belangrijke opmerking in het
achterhoofd kunnen we u melden dat, als de impact maar hard genoeg is, de vork of het frame zal verbuigen of bezwijken. Op een
stalen fiets kan de stalen vork ernstig verbuigen, terwijl het frame kan onbeschadigd blijft. Aluminium is minder taai dan staal, maar u
kunt verwachten dat de vork en het frame zullen verbuigen of omknikken. Bij een nog hardere botsing kan de buis breken door de
belasting en kan de onderste buis omknikken. Bij een nog hardere klap kan de bovenste buis breken, en de onderste buis knikken of
breken, waardoor de balhoofdbuis en vork losraken van het hoofdframe.
Bij een zware val met een metalen fiets, zal de taaiheid van het materiaal meestal blijken uit gebogen, geknikt of zelfs geplooid
metaal.
Tegenwoordig is het hoofdframe van de fiets vaak gemaakt van metaal, en de vork van koolstofvezel. Zie onderstaand hoofdstuk
B, Composieten begrijpen. De relatieve taaiheid van metalen en het gebrek aan taaiheid van koolstofvezel betekent bij een
botsingsscenario dat u buigen of knikken van het metaal kunt verwachten maar niet van de koolstof. Onder een bepaalde belasting
kan de koolstofvezelvork intact blijven terwijl het frame wel beschadigd raakt. Boven een bepaalde belasting zal de koolstofvezelvork
volledig breken.
Basisprincipes van metaalmoeheid
Ons gezonde verstand vertelt ons dat niets dat gebruikt wordt eeuwig meegaat. Hoe vaker je iets gebruikt, hoe intensiever je iets
gebruikt, hoe slechter de omstandigheden waaronder je iets gebruikt, hoe korter de levensduur.
Vermoeiing is geaccumuleerde schade aan een onderdeel veroorzaakt door herhaaldelijke belasting. Schade door vermoeiing
ontstaat wanneer de belasting die het onderdeel krijgt groot genoeg is. Een algemeen, veelgebruikt, voorbeeld, is het heen en weer
buigen van een paperclip (herhaaldelijke belasting) totdat deze breekt. Deze simpele definitie helpt u te begrijpen dat vermoeiing
niets te maken heeft met tijd of leeftijd. Een fiets die in een garage staat is niet onderhevig aan vermoeiing. Vermoeiing treedt alleen
op door gebruik.
Over wat voor soort 'schade' hebben we het? Op microscopisch niveau ontstaat er een haarscheurtje op een zwaar belaste
plaats. Bij herhaaldelijke belasting, wordt het scheurtje groter. Op een gegeven moment wordt de scheur zichtbaar voor het blote
oog. Uiteindelijk kan de scheur zo groot worden dat de zone van het frame of onderdeel te zwak is om de krachten te dragen die het
in onbeschadigde toestand wel aankon. Op dat ogenblik kan het frame of onderdeel plotseling doorbreken.
Het is mogelijk om een onderdeel te ontwikkelen dat vrijwel oneindig lang meegaat zonder vermoeiing. Dit vereist veel materiaal
en een groot gewicht. Elke structuur die licht en sterk moet zijn zal door vermoeiiing een eindige levensduur hebben. Vliegtuigen,
raceauto's en motoren hebben allemaal onderdelen met een eindige levensduur. Mocht u een fiets met een oneindige levensduur
willen, dan zou deze veel meer wegen dan de fietsen die u vandaag kunt kopen. Dus we sluiten altijd een compromis: de prachtige,
lichte prestatiefietsen die wij willen, vereisen dat we het frame regelmatig inspecteren.
Waar u op moet letten
KLEINE SCHEURTJES OF BARSTJES
KUNNEN ZEER SNEL GROTER WORDEN.
Zie een scheurtje als de voorbode van grote
schade. Hieruit volgt dat elk scheurtje een
mogelijk gevaar is, dat steeds groter kan
worden.
CORROSIE VERSNELT HET
SLIJTAGEPROCES.
Scheurtjes kunnen snel groter worden als ze
onderhevig zijn aan corrosie. Zie roestvorming
dan ook als een verdere verzwakking zien van
het object waar het scheurtje in zit.
ER KUNNEN VLEKKEN EN
VERKLEURINGEN ONTSTAAT IN DE BUURT
VAN EEN SCHEURTJE.
Dergelijke vlekken kunnen een waarschuwing
zijn dat er een scheurtje zit.
EENVOUDIGE REGEL 1:
Als u een scheurtje vindt, vervang
dan het onderdeel.
EENVOUDIGE REGEL 2:
Maak uw fiets schoon, smeer uw fiets,
bescherm uw fiets tegen zout en
verwijder eventueel zout zo snel
mogelijk.
EENVOUDIGE REGEL 3:
Bekijk en onderzoek alle vlekken om
te kijken of deze iets met een
scheurtje te maken hebben.
35