Spawanie Metodą Mma; Spawanie: Opis Procesu; Spawanie Tig; Zajrzenie Hf I Lift - Telwin TIG DC Bedienungsanleitung

5.4.2 Spawanie metodą MMA
Prawie wszystkie elektrody otulone należy podłączyć do bieguna dodatniego (+)
wytwornicy; za wyjątkiem elektrod z otuleniem kwasowym, które należy podłączyć do
bieguna ujemnego (-).
Podłączenie przewodu spawalniczego do uchwytu elektrody
Na końcu przewodu znajduje się specjalny zacisk, który służy do zakleszczenia
nieosłoniętej części elektrody.
Przewód ten należy podłączyś do zacisku z symbolem (+).
Podłączenie przewodu powrotnego prądu spawania
Należy podłączyć do spawanego przedmiotu lub do metalowego stołu spawalniczego,
na którym jest ułożony, jak najbliżej jest to możliwe do wykonywanego złącza.
Przewód ten należy podłączyć do zacisku z symbolem (-).
Zalecenia:
- Przekręcić do końca łączniki przewodów spawalniczych w szybkozłączkach (jeżeli
występują), aby zapewnić prawidłowy zestyk elektryczny; w przeciwnym przypadku
nastąpi przegrzanie łączników, co powoduje szybkie zużycie i utratę skuteczności.
- Zastosować możliwie jak najkrótsze przewody spawalnicze.
- Nie używać metalowych struktur nie będących częścią obrabianego przedmiotu, w
zastępstwie przewodu powrotnego prądu spawania; może to stanowić zagrożenie
dla bezpieczeństwa i obniżać wydajność procesu spawania.
6. SPAWANIE: OPIS PROCESU
6.1 SPAWANIE TIG
Spawanie metodą TIG jest procesem, w którym wykorzystywane jest ciepło, wytwarzane
przez łuk elektryczny po jego zajarzeniu i utrzymywane pomiędzy elektrodą nietopliwą
(wolframową) oraz spawanym przedmiotem. Elektroda wolframowa podtrzymywana
jest przez odpowiedni uchwyt spawalniczy, służący do przekazywania prądu spawania
i zabezpieczenia samej elektrody oraz jeziorka spawalniczego przed utlenianiem
atmosferycznym za pomocą strumienia gazu obojętnego (zwykle Argon: Ar 99.5%),
który wypływa z dyszy ceramicznej (RYS. G).
Aby spawanie przebiegało prawidłowo niezbędne jest zastosowanie ściśle określonej
średnicy elektrody dla danego rodzaju prądu, zgodnie z tabelką (TAB. 3).
Elektroda powinna zwykle wystawać z dyszy ceramicznej na 2-3mm, aż do odległości
8mm w przypadku spawania pod kątem. Spawanie następuje przez stopienie brzegów
złącza. W przypadku niewielkich grubości odpowiednio przygotowanych (do 1mm
każda) nie jest wymagane spoiwo (RYS. H).
W przypadku większych grubości niezbędne jest przygotowanie pałeczek wykonanych
z materiału bazowego o tym samym składzie i odpowiedniej średnicy, z odpowiednio
przygotowanymi brzegami (RYS. I). Aby spawanie przebiegało prawidłowo zaleca się
dokładne oczyszczenie powierzchni z tlenku, olejów, smarów, rozpuszczalników, itp.
6.1.1 Zajrzenie HF i LIFT
Zajarzenie HF:
Zajarzenie łuku elektrycznego następuje bez kontaktu pomiędzy elektrodą wolframową
a spawanym przedmiotem, za pomocą iskry wytworzonej przez urządzenie o wysokiej
częstotliwości.
Ten sposób zajarzenia łuku nie powoduje wtrącenia wolframu do jeziorka
spawalniczego ani też zużycia elektrody i ułatwia start we wszystkich położeniach
spawania.
Proces:
Wcisnąć przycisk znajdujący się na uchwycie spawalniczym i zbliżyć przedmiot do
końcówki elektrody (2 - 3mm), odczekać aż zajarzy się łuk przekazywany przez
impulsy HF . Po zajarzeniu łuku utworzyć jeziorko ciekłego metalu na przedmiocie i
przesuwać się wzdłuż złącza.
W przypadku napotkania trudności podczas zajarzenia łuku, pomimo stwierdzenia
obecność gazu i widocznych wyładowań HF, nie należy przedłużać działania HF na
elektrodę ale sprawdzić integralność powierzchni i kształt końcówki, ewentualnie
zregenerować na ściernicy. Po zakończeniu cyklu pracy prąd jest anulowany przez
ustawioną krzywa opadania.
Zajarzenie LIFT:
Zajarzenie łuku elektrycznego następuje poprzez odsunięcie elektrody wolframowej
od spawanego przedmiotu. Ten sposób zajarzenia powoduje mniej zakłóceń elektro-
natężenia i zmniejsza do minimum wtrącenia wolframu oraz zużycie elektrody.
Proces:
Przyłożyć lekko końcówkę elektrody do spawanego przedmiotu. Wcisnąć do końca
przycisk na uchwycie spawalniczym i podnieść elektrodę o 2-3mm z kilkusekundowym
opóźnieniem, w ten sposób uzyska się zajarzenie łuku. Spawarka dostarcza
początkowo prąd I , po kilku sekundach działania zostanie dostarczony ustawiony
LIFT
prąd spawania. Po zakończeniu cyklu prąd jest anulowany przez ustawioną krzywą
opadania.
6.1.2 Spawanie metodą TIG DC
Spawanie metodą TIG DC przeznaczone jest dla wszystkich stali węglowych
niskostopowych i wysokostopowych oraz dla metali ciężkich: miedź, nikiel, tytan i ich
stopy.
Podczas spawania metodą TIG DC z elektrodą znajdującą się na biegunie (-) jest
zwykle używana elektroda z 2% zawartością toru (pasmo koloru czerwonego) lub
elektroda z 2% zawartością ceru (pasmo koloru szarego).
Naostrzyć osiowo elektrodę wolframową na ściernicy, patrz RYS. L, dbając o to, aby
ostrze było idealnie koncentryczne celem uniknięcia odchyleń łuku. Ważne jest, aby
wykonać ostrzenie wzdłuż elektrody. Tę operację należy powtarzać okresowo, w
zależności od zastosowania i zużycia elektrody lub też, jeżeli została przypadkowo
zabrudzona, utlenia się lub też jest nieprawidłowo używana. Podczas spawania
metodą TIG DC jest możliwe funkcjonowanie 2- taktowe (2T) i 4-taktowe (4T).
6.1.3 Spawanie metodą TIG AC
Ten rodzaj spawania umożliwia spawanie metali, takich jak aluminium i magnez,
które tworzą na swojej powierzchni warstwę ochronną i izolującą tlenku. Zamieniając
biegunowość prądu spawania można "przerwać" warstwę powierzchniową tlenku za
pomocą mechanizmu zwanego "piaskowaniem jonowym". Napięcie na elektrodzie
wolframowej jest na przemian dodatnie (EP) i ujemne (EN). W czasie EP tlenek
zostanie usunięty z powierzchni ("czyszczenie" lub "dotrawianie"), umożliwiając
powstawanie jeziorka. W czasie EN następuje maksymalne obciążenie cieplne
przedmiotu, umożliwiające spawanie. Możliwość zmiany parametru balance w AC
umożliwia zredukowanie czasu trwania przepływu prądu EP do minimum, umożliwiając
tym samym szybsze spawanie.
Większe wartości parametru balance umożliwiają szybsze spawanie, większy
przetop, bardziej skoncentrowany łuk, węższe jeziorko spawalnicze i ograniczone
przegrzewanie elektrody. Natomiast mniejsze wartości tego parametru gwarantują
większą czystość spawanego przedmiotu. Używanie zbyt niskiej wartości parametru
balance powoduje rozszerzenie łuku i części utlenianej, przegrzanie elektrody
z konsekwentnym powstaniem kulki w końcowej części, napotkaniem trudności
podczas zajarzenia oraz zmianą kierunku łuku. Używanie zbyt dużej wartości balance
powoduje, że jeziorko spawalnicze jest "brudne" z ciemnymi wtrąceniami.
W tabeli (TAB. 4) znajduje się streszczenie skutków zmiany parametrów, które mogą
zaistnieć podczas spawania AC.
Podczas spawania metodą TIG AC jest możliwe funkcjonowanie 2- taktowe (2T) i
4- taktowe (4T).
Ponadto obowiązują instrukcje dotyczące procesu spawania.
W tabeli (TAB. 3) podane są dane orientacyjne dotyczące spawania aluminium;
najbardziej odpowiednią elektrodą jest czysta elektroda wolframowa (pasmo koloru
zielonego).
6.1.4 Proces spawania
- Wyregulować prąd spawania do żądanej wartości z pomocą pokrętła; ewentualnie
dostosować do rzeczywistego obciążenia cieplnego, niezbędnego podczas
spawania.
- Wcisnąć przycisk na uchwycie spawalniczym sprawdzając prawidłowy wypływ
strumienia gazu z uchwytu; jeżeli to konieczne należy wykalibrować czas
wyprzedzenia wypływu gazu (pre-gas) i czas opóźnienia wypływu gazu (post-
gas); oba te czasy należy regulować w zależności od warunków operacyjnych. W
szczególności opóźnienie wypływu gazu post-gas musi być takie, aby umożliwiało
schłodzenie elektrody i jeziorka po zakończeniu spawania, nie stykając się z
atmosferą (utleniania i skażenia).
Tryb TIG z sekwencja 2-Taktową:
- Wciśnięcie do końca przycisku uchwytu spawalniczego (P.T.) powoduje zajarzenie
łuku przy wartości prądu I
START
POCZĄTKOWA aż do wartości prądu spawania.
- Aby przerwać spawanie należy zwolnić przycisk na uchwycie spawalniczym
powodując anulowanie prądu, (jeżeli jest włączona funkcja RAMPA KOŃCOWA)
lub natychmiastowe zgaszenie łuku z następującym po nim opóźnieniem wypływu
gazu post-gas.
Tryb TIG z sekwencja 4-Taktową:
- Pierwsze wciśnięcie przycisku powoduje zajarzenie łuku przy wartości prądu
I . Po zwolnieniu przycisku prąd wzrasta zgodnie z ustawioną funkcją RAMPA
START
POCZĄTKOWA, aż do wartości prądu spawania; ta wartość zostanie utrzymana
również po zwolnieniu przycisku. W przypadku, kiedy przycisk zostanie ponownie
wciśnięty, wartość prądu zmniejszy się zgodnie z funkcją RAMPA KOŃCOWA, aż
do wartości I . Zostanie ona utrzymana aż do momentu zwolnienia przycisku, co
END
spowoduje zakończenie cyklu spawania i rozpoczęcie okresu post gas (opóźnienie
wypływu gazu). Jeżeli natomiast podczas działania funkcji RAMPA KOŃCOWA
przycisk zostanie zwolniony, cykl spawania zakończy się natychmiast i rozpocznie
się okres post gas.
Tryb TIG z sekwencja 4-Taktową i BI-LEVEL:
- Pierwsze wciśnięcie przycisku powoduje zajarzenie łuku przy wartości prądu
I . Po zwolnieniu przycisku prąd wzrasta zgodnie z ustawioną funkcją RAMPA
START
POCZĄTKOWA, aż do wartości prądu spawania; ta wartość zostanie utrzymana
również po zwolnieniu przycisku. Przy każdym kolejnym wciśnięciu przycisku
(czas, który upłynie pomiędzy jego wciśnięciem a zwolnieniem powinien być krótki),
prąd będzie się zmieniać od wartości ustawionej w parametrze BI-LEVEL I
wartości prądu głównego I
2
- W przypadku, kiedy przycisk zostanie przytrzymany w pozycji wciśniętej przez
dłuższy okres czasu, prąd zmniejsza się zgodnie z funkcją RAMPA KOŃCOWA, aż
do wartości I . Zostanie ona utrzymana aż do zwolnienia przycisku, co spowoduje
END
zakończenie cyklu spawania i rozpoczęcie okresu post gas (opóźnienie wypływu
gazu). Jeżeli natomiast przycisk zostanie zwolniony podczas działania funkcji
RAMPA KOŃCOWA, cykl spawania zakończy się natychmiast i rozpocznie się
okres post gas (RYS. M).
Tryb TIG SPOT:
- Spawanie następuje podczas, kiedy będzie pozostawać wciśnięty przycisk uchwytu
spawalniczego, aż do momentu uzyskania czasu ustawionego wstępnie (czas
trwania spot).
6.2 SPAWANIE METODĄ MMA
- Absolutnie konieczne jest zastosowanie się do zaleceń producenta elektrod, jeżeli
chodzi o prawidłową biegunowość oraz optymalny prąd spawania (zwykle tego
rodzaju zalecenia podane są na opakowaniu elektrod).
- Prąd spawania należy regulować w zależności od średnicy używanej elektrody
oraz rodzaju spoiny, którą zamierza się wykonać; poniżej podane są orientacyjne
wartości prądu, używane dla różnych średnic elektrod:
Ø Elektroda (mm)
1.6
2
2.5
3.2
4
5
6
- Proszę zwrócić uwagę, że przy jednakowych wartościach średnicy elektrody większe
wartości prądu bądą używane do spawania poziomego, podczas gdy do spawania
pionowego lub pułapowego należy używać prądów o niższych wartościach.
- Parametry mechaniczne spawanego złącza określone są, oprócz natężenia
wybranego prądu, również przez inne parametry spawania, takie ja: długość
łuku, prędkość i pozycje spawania, średnica i jakość elektrod (elektrody należy
przechowywać w suchym miejscu i chronić przed wilgocią w odpowiednich
opakowaniach lub pojemnikach).
- Parametry spawania zależą również od wartość ARC-FORCE (zachowanie
dynamiczne) spawarki. Ten parametr można ustawić na panelu lub też za pomocą
zdalnego sterowania na 2 potencjometry.
- Można zauważyć, że wysokie wartości ARC-FORCE powodują większe przetopienie
i umożliwiają spawanie w jakimkolwiek położeniu, typowe podczas spawania
elektrod zasadowych, natomiast niskie wartości ARC-FORCE umożliwiają bardziej
miękki łuk, bez rozpryskiwań, które są charakterystyczne podczas spawania
elektrody rutylowych.
Spawarka jest ponadto wyposażona w funkcje HOT START i ANTI STICK, które
gwarantują łatwy start i zapobiegają przyklejaniu się elektrody do spawanego
przedmiotu.
6.2.1 Proces spawania
- OSłANIAJĄC TWARZ pod maską spawalniczą, pocierać końcem elektrody
o spawany przedmiot, wykonując ruch jak podczas zapalania zapałki; jest to
najbardziej prawidłowy sposób zajarzenia łuku.
UWAGA: NIE UDERZAĆ elektrodą o przedmiot; grozi to uszkodzeniem powłoki i
utrudnia zajarzenie łuku.
- Bezpośrednio po zajarzeniu łuku należy utrzymywać elektrodę podczas spawania
w odpowiedniej odległości od przedmiotu, odległość ta powinna być równa średnicy
używanej elektrody i należy utrzymywać ją możliwie jak najbardziej stałą podczas
całego procesu spawania; należy pamiętać, że nachylenie elektrody w kierunku
posuwu powinno wynosić około 20-30 stopni.
- Po zakończeniu ściegu spawania przesunąć końcówkę elektrody lekko do tyłu
- 133 -
. Następnie prąd wzrasta zgodnie z funkcją RAMPA
.
Prąd spawania (A)
Min.
25
40
60
80
120
150
200
do
1
Max.
50
80
110
160
200
280
350