JBL TestLab Handbuch Seite 106

NL
Koper Test Set Cu
Bijzonderheid:
Met de JBL koper testset Cu kunt u het kopergehalte in zoetwateraquaria, zeewateraquaria, vijvers en
kraanwater binnen een bereik van 0,1 – 1,6 mg/l (ppm) meten en routinematig controleren. Dankzij een
speciaal door JBL ontwikkelde compensatiemethode kunnen zelfs in licht gekleurd water, bv. door gebruik
van een turffilter of als gevolg van een behandeling met medicijnen, betrouwbare meetresultaten worden
verkregen.
Waarom testen?
Koper behoort tot de zware metalen en is enerzijds als spoorelement onmisbaar voor plantaardige en dierlijke
organismen, maar anderzijds is het giftig in een hoge concentratie en heeft het een dodelijke werking op
levende cellen. Bij filterbacteriën moet bij voorbeeld al vanaf een gehalte van 0,03 mg/l met langdurige schade
rekening worden gehouden. Afhankelijk van de soort is bij algen vanaf 0,1 – 10 mg/l een schadelijke werking
te verwachten.
Gebruik van koper als geneesmiddel
Daar hogere organismen, bv. vissen, meer koper „verdragen" dan lagere, wordt koper gebruikt als
bestrijdingsmiddel tegen parasitaire visziektes. Een klassiek toepassingsgebied is bij voorbeeld de behandeling
van Oödinium bij vissen in zoet water en zeewater. In dit geval moet een gehalte van 0,3 mg/l aangehouden
worden (bv. met behulp van JBL Oodinol Plus 250). Het gehalte moet regelmatig worden gecontroleerd,
omdat bij een te laag gehalte geen genezing verwacht macht worden, terwijl een te hoog gehalte gevaarlijk is
voor de vissen.
Al naar gelang de hardheid van het water gaat het koper een meer of minder sterke verbinding aan met hardheid
verhogende stoffen tot kopercarbonaat en kristalliseert dan uit. In zeewater vindt dit proces bijzonder snel
plaats. Het uitgekristalliseerde kopercarbonaat blijft op de bodem van het aquarium liggen. Onder bepaalde
omstandigheden (verandering van de pH, CO -bemesting, activiteit van de micro-organismen) lost het koper
2
weer op. Na afloop van een aantal therapieën kan op die manier een aanzienlijk hoeveelheid koper ontstaan
die, zodra het weer oplost, dodelijke visvergiftigingen kan veroorzaken. Om deze reden adviseren wij om
besmette vissen altijd in een aparte quarantainebak met koperhoudende middelen te behandelen!
In zeeaquaria met koralen en andere ongewervelde dieren mag nooit meer koper worden toegediend dan nodig
is om in de behoefte als spoorelement te voorzien (bv. door middel van JBL TraceMarin)!
Waar komt koper vandaan?
Behalve de eerder genoemde toepassing als geneesmiddel tegen parasitaire visziektes komt koper
voornamelijk via het kraanwater in het aquarium terecht. Voor het aanleggen van waterleidingen werden en
worden nog steeds vaak koperen buizen gebruikt. Daarnaast bestaan warmwaterboilers in de meeste gevallen
ook uit koperen leidingen. Als het water lange tijd in de leidingen blijft staan, kan een aanzienlijke hoeveelheid
koper oplossen. Zelfs bij gebruik van regenwater is het gevaar groot dat een zekere hoeveelheid koper in het
water terechtkomt als het door een koperen dakgoot is gestroomd. Metalen voorwerpen die koper bevatten,
bv. fittingen van messing of roodkoper en zelfs pompen met behuizingen of waaiers van dit materiaal mogen
daarom nooit in aquaria of vijvers worden toegepast. De bestrijdingsmiddelen, die aquariumliefhebbers graag
gebruiken om van algen af te komen, bevatten eveneens koper. Hier is hetzelfde van toepassing als we eerder
over het gebruik van geneesmiddelen hebben gezegd.
Verwijderen, maar hoe?
Grotere hoeveelheden koper, die door toepassing van koperhoudende middelen op de bodem van het
aquarium zijn beland, kunt u alleen verwijderen door het substraat zelf in zijn geheel uit het aquarium te
verwijderen.
De regelmatige toepassing van een waterzuiveringsmiddel dat in staat is om zware metalen te binden, bv. JBL
Biotopol, biedt voldoende zekerheid bij de aanvoer van koper uit de waterleiding of bij gebruik van regenwater.
Om piekwaarden te voorkomen, verdient het aanbeveling om het water uit de kraan vóór gebruik enkele minuten
te laten lopen (om eventueel aanwezige koperdeeltjes weg te spoelen). Bij koperen dakgoten is het raadzaam
om het water pas op te vangen nadat het ongeveer een uur heeft geregend.
Wat het gebruik van waterzuiveringsmiddelen betreft, wijzen wij erop dat deze zware metalen (koper e.d.) niet
uit het water verwijderen maar alleen van een beschermend "omhulsel" voorzien, waardoor vissen er geen
schade meer van ondervinden. Na verloop van tijd worden de metalen dan in de vorm van sporenelementen
104