Bresser NATIONAL GEOGRAPHIC 50/360 Bedienungsanleitung Seite 24

Sterrenbeeld LIER / M57
Rechte klimming: 18h 53m (Uren : Minuten) / Declinatie: +33° 02' (Graden : Minuten)
Afstand: 2.412 lichtjaar van de aarde verwijderd
De beroemde ringnevel M57 in het sterrenbeeld Lier wordt vaak gezien als het prototype van een planetaire
nevel; hij hoort bij de hoogtepunten van de zomerhemel van het noordelijk halfrond. Recent onderzoek
toont aan dat het waarschijnlijk een ring (torus) van helder oplichtend materiaal betreft die de centrale ster
omringt (alleen met grotere telescopen waar te nemen), en niet een bol- of ellipsvormige gasstructuur. Als
men de ringnevel van de zijkant zou bekijken, dan zag hij er ongeveer zo uit als de Halternevel M27. Wij
kijken precies op de pool van de nevel.
Sterrenbeeld VOS / M27
Rechte klimming: 19h 59m (Uren : Minuten) / Declinatie: +22° 43' (Graden : Minuten)
Afstand: 1.360 lichtjaar van de aarde verwijderd
De Dumbbell-nevel M27 of Halternevel in het sterrenbeeld Vosje was de allereerste planetaire nevel die
werd ontdekt. Op 12 juli 1764 ontdekte Charles Messier deze nieuwe en fascinerende klasse hemellicha-
men. Bij dit object kijken wij bijna precies op de evenaar. Zouden we echter naar een van de polen van de
Halternevel kijken, dan had hij waarschijnlijk de vorm van een ring en zou ongeveer hetzelfde beeld geven,
als we van de ringnevel M57 kennen.
Dit object is bij matig goed weer en kleine vergrotingen reeds goed zichtbaar.
Kleine telescoop-woordenlijst
Wat betekent eigenlijk...
Brandpuntsafstand:
Alle dingen, die via een optisch systeem (met een lens) een object vergroten, hebben een bepaalde brand-
puntsafstand. We verstaan hieronder de weg die het licht van de lens tot het brandpunt aflegt. Het brand-
punt wordt ook wel de focus genoemd. In de focus is het beeld scherp. In een telescoop worden de brand-
puntsafstanden van de kijker en van het oculair gecombineerd.
Lens:
De lens buigt het binnenvallende licht zo om, dat er na een bepaalde afstand (de brandpuntsafstand) in het
brandpunt een scherp beeld ontstaat.
Oculair (3):
Een oculair is een naar je oog toe gericht systeem van één of meer lenzen. Het oculair neemt het in het
brandpunt van een lens optredende scherpe beeld over en vergroot het nog eens uit.
Om de vergroting te berekenen kun je een eenvoudige rekenformule gebruiken:
Brandpuntsafstand van de verrekijker / brandpuntsafstand van het oculair = de vergrotingsfactor
Bij een telescoop is de vergroting zowel afhankelijk van de brandpuntsafstand van het oculair als van de
brandpuntsafstand van de telescoopbuis zelf.
Als je nu een oculair met 20 mm brandpuntsafstand en een telescoopbuis met 360 mm brandpuntsafstand
neemt, krijg je aan de hand van de rekenformule de volgende vergroting:
360 mm : 20 mm = 18-voudige vergroting
24